Mavi Kalem Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Hayata Rengini Kat!
-18 Çocuktur, Anne Değil
“Toplumu değiştirmek için kişinin önce kendisinden başlaması gerekiyor. Sen kızını 18 yaşından önce evlendirmezsen, ben evlendirmezsem, o evlendirmezse başka aileler çocuklarına kız aradıklarında 18 yaşından küçük kimseyi bulamayacaklar ve herkes 18 yaşından büyük kız almak zorunda kalacaktır. Çocuk yaşta evliliğin risklerini, hastanede ölüme kadar varan sonuçlarını etrafımıza yaymamız gerekiyor. Önce kendimizi değiştirirsek etrafı da değiştirebiliriz.”
8 Mart Dünya Kadınlar Gününde kadınlarla yaptığımız bilgilendirme çalışmasında konuşmacı Hanan Elhamad’ın bu sözleri çalışmanın anlamını bir kez daha ortaya koydu. Hanan Elhamad, 2019 yılında Mavi Kalem’in Kız Çocuklarını Güçlendirme Atölye Serisi Uygulayıcı Eğitimine katılmış ve kendi çalıştığı kuruluşta atölye serisini uygulamıştır. Kendisinin konuşmacı olduğu bilgilendirme çalışmasını Mavi Kalem’den Kız Çocuklarını Güçlendirme Atölye Serisi uygulayıcısı yürüttü. Çalışmada çocuk yaşta evlilik nedir, riskleri nelerdir, önüne nasıl geçebiliriz gibi konulara değindik.
Çocuk yaşta evlendirilen kız çocuklarının ve annelerinin büyük oranda hiç eğitim görmediği bilinmektedir.[1] Bu durum eğitime erişememe ve çocuk yaşta evlilik arasında çift yönlü bir ilişki olduğunu göstermektedir. Her ikisi de kız çocuklarının ve kadınların bilişsel ve ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarını engelleyerek toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin sürmesine yol açmaktadır. Türkiye’de yapılan bir araştırmada kadınların çocuk yaşta evlilik ve anneliğin getirdiği zorlukları ve fırsat eşitsizliklerini yetişkin olduklarında daha çok fark ettikleri ortaya çıkmıştır.[2] Bu anlamda kadınların hem kendilerinin hem de kız çocuklarının sahip olduğu hak ve fırsatlara ilişkin daha fazla farkındalık kazanmaları için bilgilendirici çalışmalar önemlidir. Bilgilendiren ve farkındalık geliştiren çalışmalar yapmak öncelikli hedeflerimiz arasında yer alır.
Bu doğrultuda, temel hak ve hizmetler kapsamında belirlediğimiz bir konuda, konuyla yakından ilişkili bir konuşmacı ve daha önceki etkinliklerimizden tanıdığımız veya yeni yeni tanıştığımız yararlanıcılarla düzenli buluşmalar gerçekleştiriyoruz. Konuşmacının anlatımı boyunca veya sonunda, katılımcılar da kendi bilgi ve deneyimlerini paylaşıyorlar. Hanan Elhamad’ın konuşmasının ardından katılımcı kadınlar kendi yaşadıkları veya çevrelerinde gördükleri örneklerden bahsettiler.
“Özellikle biz Suriyeliler, Suriye’den çıktıktan sonra, maalesef Suriye’deyken de, böyle bir sorunla karşı karşıya kalıyorduk. Ve özellikle burada 14, 15, 16 yaşında kız çocuklarının evlendirildiğini, hatta gayrı-resmi yollarla bu evlilikleri sürdürdüklerini, 2. hatta 3. çocuklarının olduğunu ve hastaneye gidemediklerinden dolayı evde doğum yaptıklarını görüyoruz. Özellikle biz Suriyeliler ve Halep toplumunu düşünürsek, genelde çocuklarını hep 18 yaşının altında evlendiriyorlar.”
“Ben 14 yaşında evlendirildim ve maalesef çok zulüm gördüm. Bu yüzden kızlarımı 18 yaşından evvel evlendirmeyeceğim dedim. Buradaki tüm annelerden isteğim de 18 yaşından önce kızlarınızı evlendirmemeniz.”
“15 yaşında ilk çocuğumu, 16 yaşında da ikinci çocuğumu kucağıma aldım. Onlar ağlıyordu, ben de onlarla oturup ağlıyordum. Daha çocuktum ve nasıl çocuk bakacağımı bilmiyordum.”
Çalışmanın sonunda, kadınlar çocuk yaşta evliliğin önüne geçmenin yolları ve olumlu sonuçlarıyla ilgili bilgilendirmelerin kendilerini güçlendirdiğini ifade ettiler. Kadının insan haklarıyla ilgili daha fazla bilgilendirme çalışmasına katılma isteklerini dile getirdiler. Etkinliğin ikinci kısmında, Mavi Kalem sanat eğitmeni müzik ve ritim etkinliğini yürüttü. Birlikte şarkılar söyleyip, gülüp eğlenirken daha da güçlendik.
[1] Soylu, N. & Ayaz, M. (2013), Adli değerlendirme için yönlendirilen küçük yaşta evlendirilmiş kız çocuklarının sosyodemografik özellikleri ve ruhsal değerlendirmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 14:136-144.
[2] Aktepe, E. & Atay, İ. M. (2017). Çocuk evlilikleri ve psikososyal sonuçları. Current Approaches in Psychiatry/Psikiyatride Guncel Yaklasimlar, 9(4).
